هر عنوانی که روی پرداختی بگذارند در صورتی که برای ترمیم مزد در ازای کار در ساعات عادی پرداخت شود، در دایره مزد کارگر قرار میگیرد و حتی اگر کارگر نتواند در مراجع حل اختلاف ثابت کند مزد واقعی او چقدر است و موفق به احقاق حق نشود، «حتماً» در دیوان عدالت به حقش خواهد رسید اما در نهایت، این کارفرماست که ضرر میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایلنا، برخی کارفرمایان عموماً به دنبال کاهش هزینههای سربار از جمله هزینههای
حقوق و
دستمزد هستند؛ به همین دلیل است که گاهاً راهکارهای عجیب و غریبی برای پرداخت حقوق ماهانه کارگران به کار میبندند تا از حق قانونی آنها برای دریافت مزایایی از قبیل سنوات و عیدی بکاهند و از آن مهم تر، میزان حق بیمه واریزی به حساب تامین
اجتماعی را تا جایی که میتوانند کاهش دهند. تخلفات پرداختی کارفرمایان و زیانهای آن یکی از دلایل اصلی بحران منابع و مصارف
سازمان تامین اجتماعی، سازمانی که در سالهای اخیر هر سال بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد و این کسری را از طریق وام ستانی از نظام بانکی کشور با نرخ بهره بالا جبران میکند، همین «تخلفات بیمهای کارفرمایان» است؛ این تخلفات ناشی از همان راهکارهای عجیب و غریب در پرداخت دستمزد کارگران است؛ برای مثال، دستمزد کارگر را به دو بخش کرده و در دو نوبت در ماه واریز میکنند؛ یا برای کارگران متخصص که دستمزد ماهانه آنها بسیار بالاتر از حداقل دستمزد است، واریزی از طریق دو شماره حساب مجزا صورت میگیرد؛ بخشی از حقوق که تقریباً معادل حداقل دستمزد یا کمی بالاتر است، از حساب رسمی شرکت به حساب کارگر واریز میشود اما بخشی دیگر که تتمهی حقوق کارگر محسوب میشود، از حسابهای غیررسمی مثل حساب شخصی مدیرعامل یا اعضای هیات مدیره واریز میشود. به این ترتیب، تنها پرداختی اول (پرداخت از حساب رسمی و فرمال شرکت) مبنای واریز حق بیمه قرار میگیرد و در این صورت، نه تنها سازمان تامین اجتماعی متضرر میشود بلکه کارگر نیز هنگام دریافت سنوات، عیدی پایان سال، مقرری ایام بیکاری، غرامت ایام بیماری یا مستمری بازنشستگی، متوجه میشود که آنچه مبنای محاسبه قرار گرفته، بسیار کمتر از حقوق واقعی او است و به شدت ضرر کرده است. در شرکتهای بزرگ که شرکتهای «کار-بَر» هستند -در قیاس با شرکتهای سرمایه-بَر که سهم نیروی انسانی ناچیز است- و بخش عمده کار به صورت یدی و با حضور نیروی انسانی صورت میگیرد که البته در ایران بسیاری از شرکتهای بزرگ حتی خودروسازیها و صنایع مادر تقریباً همگی در این رسته قرار میگیرند، با انبوهی از نیروی انسانی شاغل مواجهیم که غالباً متخصص هستند و بیش از حداقل دستمزد حقوق میگیرند؛ در این کارگاهها که اکثریت کارگاههای بزرگ ایران را تشکیل میدهند، ترفندهای کارفرمایی برای کاستن از هزینههای جانبی (در کوتاه مدت کاستن از حق بیمه پرداختی و در درازمدت کاستن از سنوات و عیدی پایان سال کارگران) به میزان قابل توجهی میتواند به عرصه روابط کار ضرر و زیان وارد کند؛ بیشترین درآمد ماهانه سازمان تامین اجتماعی از محل پرداخت حق بیمهی کارفرمایان چنین شرکتهایی است که هزاران کارگر متخصص در آنها مشغول به کار هستند و علی القاعده نیز بیشتر از حداقل دستمزد حقوق میگیرند؛ اگر قرار باشد شرکتهایی با هزاران کارگر به لطایف الحیل «دستمزد ادعایی کارگران» را کاهش دهند و لیستهای بیمه حداقلی به سازمان تامین اجتماعی ارائه کنند، سازمان تامین اجتماعی متحمل آسیبهای جبران ناپذیر میشود ضمن اینکه این ترفندها خیل عظیم کارگران متخصص و باسابقه را از حقوق قانونی خود محروم میسازد؛ کارگر در سالهای اشتغال، دستمزد ماهانهای که میگیرد تا حدودی «مطلوب» است اما پایان هر سال عیدی و سنواتی که دریافت میکند بسیار کمتر از حق قانونی است و سنوات پایان خدمت و مستمری بازنشستگی او نیز اگر مراقب نباشد و شکایت نکند، در حد حداقل دستمزد باقی میماند. چرا کارفرمایان ترفندهای عجیب و غریب به کار میبندند؟ باید بدانیم در سالهای اخیر به دلیل افزایش هزینههای سربار تولید به دنبال گرانی نرخ ارز و متعاقب آن، گرانی مواد اولیه، تکنولوژی و مواد واسطهای تولید، چنین تخلفاتی میان کارفرمایان کشور به شدت رایج شده است به گونهای که به گفتهی آرمین خوشوقتی (کارشناس حقوقی و مشاور ارشد روابط کار) حتی در برندهای معروف و پرآوازه نیز شاهد چنین ترفندهایی هستیم و میبینیم که در پرداخت حقوق و دستمزد کارگران تعمداً راهکارهایی به کار میبندند که هزینههای شرکت را کاهش دهند و حق بیمه کمتر پرداخت نمایند. در همین سال ها، نرخ کارگرانی که به مراجع حل اختلاف شکایت میبرند و ادعا میکنند سنوات پایان خدمت یا عیدی پایان سال آنها بسیار کمتر از میزان قانونی واریز شده، افزایش یافته است؛ کارگر بعد از ده سال اشتغال در یک کارگاه ثابت، وقتی به بازنشستگی میرسد و ادعای سنوات میکند؛ ناگاه درمی یابد حتی نصف آن چیزی که تصور کرده به او پرداخت نمیشود؛ کارفرما باید به ازای ده سال کار، ده برابر حقوق دریافتی به او بدهد اما فقط ده برابر حداقل حقوق را میپردازد؛ دلیل این تنزل آشکار در حقوق قانونی، علاوه بر دادنامههای گیج کننده و گاهاً متناقض دیوان عدالت اداری، ترفندهای پرداختی کارفرمایان است که موجب میشود مبنای محاسبهی عیدی یا سنوات کارگر، فقط حداقل دستمزد باشد. خوشوقتی در این رابطه با تاکید بر اینکه مراجع حل اختلافِ ادارات کار باید به دقت مراقب باشند که حق کارگر ضایع نشود و در اولین گام باید «حقوق واقعی کارگر» را استخراج نموده و مبنای کار قرار دهند؛ به ایلنا میگوید: چند عامل موجب شده کارفرمایان در پرداخت حقوق و دستمزد کارگران شفافیت نداشته باشند؛ شرکتهای تولیدی معمولاً تمایل دارند هزینههای خود را کمتر از میزان واقعی نشان دهند یا حق بیمه کمتری به سازمان تامین اجتماعی بپردازند؛ پرداخت ۲۳ درصدِ کمتر به ازای هر کارگر، یک هدف اصلی برای کارفرمایانی است که شفافیت ندارند؛ اما اگر مراجع حل اختلاف آگاه باشند و به درستی حق کارگر و همچنین حقوق تامین اجتماعی را استیفا کنند، دود این تخلفات در نهایت به چشم خود کارفرمای خاطی و غیرشفاف میرود. در نهایت خود کارفرما متضرر میشود اما چرا و چگونه؛ این کارشناس حقوقی در توضیح بیشتر میگوید: ماده ۳۵ قانون کار میگوید مزد عبارت است از مجموع وجوه نقدی و غیرنقدی که به کارگر در ازای انجام کار پرداخت میشود؛ اینجا به «مجموع مبالغ» اشاره شده و حتی پرداختهای غیرنقدی هم اگر در ازای انجام کار باشد، در دایره تعریف مزد میگنجد؛ حالا برخی شرکتها همان پرداخت نقدی را به دو حساب متفاوت واریز یا از دو مبدا متفاوت واریز میکنند. مثلاً بخشی از مبلغ را از حساب مدیرعامل میپردازند و این بخش را جزو حقوق کارگر را حساب نمیکنند؛ این در حالیست که به تعریف ماده ۳ قانون کار، همه کسانی که عهده دار اداره شرکت هستند، نماینده کارفرما محسوب میشوند و به طریق اولی، مدیرعامل نیز نماینده قانونی کارفرماست و بنابراین واریزیهای مدیرعامل نیز جزو حقوق کارگر حساب میشود. حالا اگر کارگر بتواند ثابت کند، این مبالغ از حساب مدیرعامل یا اعضای هیات مدیره در زمان تصدیگری آنها واریز شده، این مبالغ باید توسط مراجع حل اختلاف، جزو حقوق ماهانه کارگر در نظر گرفته شود مگر اینکه کارفرما ثابت کند این واریزیها به دلایل قانونی دیگری بوده مثلاً کارگر موجر مدیرعامل بوده و پرداختهای ماهانه به دلیل اجاره ملک بوده است؛ پس مراجع حل اختلاف باید اصل را بر این بگذارند که این مبالغ همه جزو حقوق کارگر است مگر اینکه کارفرما بتواند خلاف آن را ثابت کند؛ در ارتباط با واریزیها در دو مقطع زمانی جداگانه در ماه یا پرداخت به دو بانک مقصد جداگانه نیز به همین ترتیب، مجموع تمامِ واریزیها حقوق ماهانهی کارگر را تشکیل میدهد. ماده ۳۶ قانون کار، مزد را جمع مزدِ شغل و مزایای ثابت شغلی میداند؛ و برای روشنگری بیشتر، موضوع در همین ماده شکافته میشود و در تعریف مزایا گفته میشود «منظور مزایایی است که یا به دلیل ماهیت شغل یا به دلیل محیط کار و با هدف ترمیم مزد برای کار در ساعات عادی پرداخت میشوند» و بعد قانونگزار چند مثال هم میزند، مزایای سختی کار، مزایای سرپرستی، فوق العاده شغل و غیره. به گفته خوشوقتی، هر عنوانی که روی پرداختی بگذارند در صورتی که برای ترمیم مزد در ازای کار در ساعات عادی پرداخت شود، در دایره مزد کارگر قرار میگیرد و حتی اگر کارگر نتواند در مراجع حل اختلاف ثابت کند مزد واقعی او چقدر است و موفق به احقاق حق نشود، «حتماً» در دیوان عدالت به حقش خواهد رسید اما در نهایت، این کارفرماست که ضرر میکند. این کارشناس روابط کار ادامه میدهد: وقتی در مراجع قانونی (چه مراجع حل اختلاف چه دیوان عدالت) مشخص شد که حقوق کارگر، مجموع مبالغ واریزی توسط کارفرما یا نماینده قانونی اوست، کارفرما نه تنها موظف میشود ۲۳ درصد مابه التفاوت را بپردازد بلکه در اغلب موارد مجبور میشود هفت درصد حق بیمه کارگر را هم برای آن مابه التفاوت بپردازد و در نهایت ناچار میشود علاوه بر اینها، جرایم این تخلف را نیز به سازمان تامین اجتماعی بپردازد؛ بنابراین در درجه اول، باید مراجع حل اختلاف به دقت نسبت به احراز مزد کارگر اقدام کنند و در درجه بعد، کارفرمایان بایستی بدانند که عواقب این کار به لحاظ مالی بسیار برایشان سنگین است و واقعاً ارزش این را ندارد که جرایم بیمهای بپردازند و حق کارگر را ضایع کنند؛ کارگری که حقش ضایع میشود، احساس غبن میکند و در نتیجه با جان و دل برای کارفرما کار نمیکند؛ وقتی من در سازمان یا شرکتی کار میکنم و اطلاع دارم که حقوق من را کامل نمیدهند تا هزینههایشان کاهش یابد و مبنای محاسبه بیمه بیکاری، غرامت ایام بیماری، سنوات و شب کاری و اضافه کاری و عیدیِ من را کاهش داده اند، بدیهی است که انگیزهی درست کار کردن را از دست میدهم و در نتیجهی آن، کار و راندمان تولید زمین میخورد. تامین اجتماعی «بیش از این» تاب آوری ندارد بدون تردید، سازمان تامین اجتماعی به آن اندازه بازرس و کارشناس ندارد که بتواند شرکتها و سازمانها را یکی یکی بابت میزان حقوق واقعی کارگران بازرسی و نظارت کند؛ خواستهی نظارت بر حقوق همه کارگران در همه شرکت ها، یک خواستهی غیرواقعی و غیرقابل اجراست؛ بنابراین مراجع حل اختلاف باید با آگاهی کامل بر بندهای قانونی و حقوقی، حق کارگران شاکی را استیفا کنند تا هم حقوق کارگران و هم حقوق بدیهی سازمان تامین اجتماعی، لگدمال نشود؛ کارفرمایان نیز باید بدانند کارگر متخصص امروز، کارگر بیست یا سی سال قبل نیست که اطلاعی از حق و حقوق خودش نداشته باشد و بشود راحت کلاه قانونی سرش گذاشت؛ سازمان تامین اجتماعیِ امروز نیز آن سازمان متمول و غنیِ دهههای گذشته نیست که بتواند چنین تخلفاتی را تاب بیاورد؛ اگر این سازمان بیش از این دچار بحران و ورشکستگی شود، همانطور که همهی کارشناسان امر میگویند دورنمای پنج سال آیندهی آن، دورنمایی تاریک است؛ سازمان دیگر توانی برای پرداخت به موقع مستمریها و انجام تعهدات درمانی نخواهد داشت و آن وقت است که این بحرانِ فراگیرِ اجتماعی، دامان همه طبقاتِ مردم را خواهد گرفت.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه:
سازمان تامین اجتماعی
مراجع حل اختلاف
دستمزد کارگر
ی کارفرمایان
حداقل دستمزد
دیوان عدالت
حقوق کارگر
مزد کارگر
واریزی ها
پرداخت حق
حق کارگر
برای کار
جزو حقوق
حق بیمه
شرکت ها
ی کارگر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا
منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۶۴۹۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۵.۲۲ میلیارد سهام ترجیحی به نام کارگران شد/ واگذاری سهام به ۳۰۰۸ کارگر در دولت سیزدهم
سرپرست سازمان خصوصی سازی از آزادسازی وثیقه و به نام شدن بیش از ۵.۲۲ میلیارد سهام ترجیحی متعلق به ۶۴ هزار و ۱۶۱ نفر از کارگران خبر داد.
به گزارش مشرق، با اعلام سازمان خصوصی سازی، ابراهیم بازیان با تبریک روز جهانی کار و کارگر و هفته کار و کارگر اعلام کرد: تعداد ۵ میلیارد و ۲۲۱ میلیون و ۶۲۷ هزار و ۷۱۰ سهم متعلق به ۶۴ هزار و ۱۶۱ نفر در ۱۵۴ شرکت که در سالهای قبل واگذار شده بود، از وثیقه آزاد و سهام به نام کارگران منتقل شده است.
وی ادامه داد: با توجه به سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مبنی بر گسترش مالکیت در سطح عموم مردم به منظور تامین عدالت اجتماعی، تشویق اقشار مردم به پسانداز و سرمایهگذاری و بهبود درآمد خانوار و در اجرای تبصره (۳) ماده «۲۰» قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴، از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون تعداد ۳۰۵ میلیون و ۸۹۳ هزار و ۵۶۲ سهم دولت در ۱۰ شرکت مشمول واگذاری به ۳۰۰۸ نفر از کارکنان و کارگران شاغل و بازنشسته به عنوان سهام ترجیحی واگذار شده است.
سرپرست سازمان خصوصی سازی افزود: مطابق مقررات، واگذاری سهام ترجیحی به صورت صد درصد اقساط با مدت ۱۰ سال صورت میگیرد و بهای سهام واگذار شده از محل سود سهام مورد واگذاری پرداخت میشود.
ارائه تخفیف قیمتی در واگذاری سهام ترجیحی به کارگران
بازیان در بخش دیگری از سخنان خود، از برنامه دولت برای حمایت از کارگران خبر داد و گفت: دولت در نظر دارد با هدف حمایت از کارگران؛ قیمت سهام ترجیحی شرکتهای قابل واگذاری را با اعمال تخفیف به آنها واگذار کنند.
وی اضافه کرد: کلیات این پیشنهاد به تصویب هیات واگذاری رسیده و پس از تصویب جزئیات و طی مراحل قانونی، در واگذاری سهام ترجیحی مبنای عمل قرار خواهد گرفت.
سرپرست سازمان خصوصی سازی از یک تصمیم دیگر هیات واگذاری خبر داد و گفت: به موجب تصمیم دیگر هیات واگذاری، سهام ترجیحی مستقل از سهام بلوکی به کارکنان واگذار خواهد شد و بر این اساس کارکنان شرکت مشمول واگذاری، صرفنظر از فروش یا عدم فروش سهام بلوکی؛ قبل از خرید سهام توسط بخش خصوصی، سهامدار شرکت محل اشتغال خود خواهند شد.